Herod Wielki jest chyba najbardziej znany z opisanego w Biblii rozkazu zabicia wszystkich dzieci w okolicach Betlejem. W Ewangelii Mateusza 2:16 czytamy, że wyda rozkaz, aby pozabijać wszystkie dzieci w Betlejem oraz w całej okolicy, od dwóch lat i młodsze. Powodem tej decyzji był fakt, że mędrcy ze wschodu powiedzieli mu, że tam urodził się król. Czy ten fragment jest prawdziwy? Nie mamy potwierdzenia w źródłach świeckich, ale dzisiaj będę mówić o tym jak Herod traktował swoich własnych synów.

Zanim jednak przejdziemy do dzieci Heroda Wielkiego. Warto wspomnieć o jego ojcu oraz starszym bracie. To co ich spotkało tłumaczy dlaczego później Herod był tak podejrzliwy oraz zabijał tych, którzy jak mu się wydawało spiskowali przeciwko niemu. Ojcem Heroda był Antypater, a starszym bratem Fazael. W 44 p.n.e. zabito Juliusza Cezara. Wybuchła wojna domowa. Korzytając z niej wrogowie Antypatra Idumejczyka wysyłali wielu skrytobójców. W końcu przekupili podczaszego, który otruł ojca Heroda. Gdy zabójcy Cezara zginęli, czyli gdy zakończyła się jedna wojna domowa, prawie doszło do drugiej pomiędzy zwycięzcami Markiem Antoniuszem oraz Oktawianem. Korzystając z tego konfliktu na wschód najechali Partowie. Ich wsparcie dostał potomek dynastii Machabejskiej - Matatiasz Antygon. Został on ostatnim z dynastii machabejskiej królem Judei. Zdobywając tą władzę podstępnie zabił starszego brata Heroda, czyli Fazaela. Herod uciekł do Egiptu. Tam spotkał się z Kleopatrą, a stamtąd popłynął do Rzymu.

W międzyczasie Marek Antoniusz i Oktawian się pogodzili. Podzielili też sfery wpływów. Cały wschód (granica była we współczesnej Albanii) dostał się Markowi Antoniuszowi. Do wschodu zaliczała się także Judea. A co z Herodem? Niespodziewanie został on ustanowiony królem Judei przez obu konsulów oraz rzymski senat. Był rok 40 p.n.e., Herod poszedł złożyć ofiarę w świątyni Jowisza, co chyba wyraźnie dowodzi jak głęboko wierzył w Boga Biblii. Stamtąd Herod wrócił do Judei. Około trzech lat zajęło mu jej zdobywanie, tak więc jego królowanie liczy się gdzieś od roku 37 p.n.e. Ostatniego z królów machabejskich, czyli Matatiasza Antygona odesłał do Marka Antoniusza do Antiochii, gdzie ten król został zabity. Gdy to wszystko się działo, Herod miał już jedną żonę, ale był już też zaręczony z miłością swojego życia czyli Mariamme.

Herod miał dwie żony o imieniu Mariamme. Mariamme jest to wersja imienia Miriam, imienia od którego pochodzi polskie imię Maria. W każdym bądź razie Herod Wielki ożenił się z dwoma kobietami o tym imieniu. Jednak jego pierwszą żoną była Doris. Herod miał z nią syna, który dostał imię po dziadku - Antypater. Jednak później Herod ożenił się z Marianną I, która pochodziła z rodu Hasmoneuszy. Jak może pamiętacie rodzina Heroda doszła do władzy, bo Hasmoneusze walczyli między sobą o władzę. Mariamme I była wnuczką po mieczu z Arystobula II, a po kądzieli Jana Hirkana II. Tak więc miała krew obu walczących niegdyś rodów. Żeniąc się z nią Herod wchodził do królewskiego rodu. Czy jednak musiał się rozwodzić ze swoją pierwszą żoną Doris?

W tamtych czasach wielożeństwo było czymś normalnym. Herod chciał chyba jednak pokazać, że zrywa pogańskie małżeństwo. Odprawił swoją nie żydowską żonę i jej dziecko. Być może chciał nawiązać do tego co jest napisane w Księdze Nehemiasza. Żydzi wtedy żenili się z kobietami z okolicznych ludów i musieli potem odprawić te żony wraz z dziećmi. Teraz to zrobił Herod. Skazał na wygnanie Doris i jej syna Antypatra. Księżniczka hasmonejska Mariamme urodziła mu kilkoro dzieci, między innymi dwóch synów Aleksandra i Arystobula. Później jednak Herod stał się podejrzliwy wobec rodu Hasmoneuszy.

Był rok 37 p.n.e. Herod zdobył po trzech latach Jerozolimę z pomocą Rzymian. Ostatniego króla z dynastii Hasmoneuszy odesłał do Marka Antoniusza, gdzie wykonano wyrok śmierci. Antoniusz udał się do Aleksandrii do Kleopatry. Tam zostały mu przedstawione portrety młodego rodzeństwa - młodziutkiej żony Heroda czyli Mariamme oraz jej brata Arystobula. Marek Antoniusz i Kleopatra okazywali zainteresowanie młodemu potomkowi rodu Hasmoneuszy. Jak już wspomniałem Herod właśnie stracił ojca, który został otruty. Potem starszego brata, a niedawno także młodszego brata, który także wpadł w zasadzkę. Teraz Kleopatra, która miała chęć rządzić wschodem zaczynała interesować się młodziutkim szwagrem Heroda. Herod przestał ufać Hasmoneuszom.

Najpierw zabił swojego szwagra, brata Mariamme I. Herod kazał go czyli Arystobula III utopić w Jerychu. Był on arcykapłanem i ulubieńcem ludu. Herod obawiał się pewnie, że jak poprzedni arcykapłani z tego rodu zostanie też królem. Dlatego utopił swojego szwagra Arystobula III. Później kazał też zabić swoją żonę - księżniczkę Mariamme. A na sam koniec także jej synów Aleksandra i Arystobula. Wtedy do łask wrócił syn z pierwszego małżeństwa. Oficjalnym następcą Heroda Wielkiego ogłoszono Antypatra, syna Doris. Jednak Herod zabił już dwóch synów.

Herod był tak podejrzliwy, że zaczął podejrzewać także Antypatra. Kazał go zabić 5 dni przed swoją własną śmiercią. W ten sposób Herod sam zabił swoich trzech najstarszych synów. Gdyby żył dłużej być może na liście znaleźliby się kolejni synowie, a może nawet wnukowie. Na szczęście dla nich Herod Wielki umarł. Nie wiadomo dokładnie kiedy, ale żył jeszcze gdy urodził się Jezus. Jest wspomniany w Ewangelii Mateusza, gdy każe zabić dzieci w okolicy Betlejem. Wspomina go też Łukasz w Łukasza 1:5, gdzie czytamy o kapłanie Zachariaszu, który żył w czasach króla Heroda.

Czwartym synem Heroda Wielkiego był jego syn, który dostał imię po ojcu. Aby go więc odróżnić dodano mu przydomki. Jest znany jako Herod bez ziemi, bo nic nie dostał po swoim ojcu. Znany jest też jako Herod Filip, pierwszy mąż Herodiady i ojciec Salome. Ten Herod Filip był synem Mariamme II. Ożenił się z córką swojego brata Arystobula, czyli wnuczką Heroda Wielkiego. Dostała imię po dziadku - Herodiada. Był to rzymski zwyczaj, np. dzieci Juliusza dostawały imię ojca: chłopcy Juliusz, a dziewczynki Julia. Wielu synów i wnuków Heroda dostało imię Herod, a jego wnuczka imię Herodiada. Czy była podobna do dziadka?

Herod Wielki zabił trzech najstarszych synów. Herodiada była córką trzeciego z nich czyli Arystobula. Wyszła za mąż za czwartego, czyli najstarszego z żyjących. Być może myślała, że jej mąż zostanie następcą Heroda Wielkiego. Jak jednak wiemy przeszedł on do historii jako Herod bez ziemi. Biblia używa jego drugiego imienia Filip. W Ewangelii Mateusza 14:3,4 czytamy, że Herodiada go opuściła i wyszła za mąż za jego brata Heroda Antypasa. Biblia opisuje, że ten ślub był krytykowany przez Jana Chrzciciela. Jak pewnie wiecie Mateusz w Ewangelii opisuje jak córka Herodiady i Heroda bez ziemi, ta córka miała na imię Salome, tańczyła przed Herodem Antypasem. Obiecał on jej cokolwiek zechce, a ona za namową matki poprosiła o głowę Jana Chrzciciela.

Herod bez ziemi był 4 synem Heroda Wielkiego, a Herod Antypas 6. Pominęliśmy piątego czyli Heroda Archelausa. Został on wymieniony w Biblii tylko raz, bo rządził krótko. Mateusz wymienia go jako powód dla którego po powrocie z Egiptu Józef i Maria nie zamieszkali w Betlejem, ale udali się do Nazaretu w Galilei. W Mateusza 2:22 czytamy: “gdy usłyszał, że Archelaus króluje w Judei po ojcu swoim, Herodzie, bał się tam iść”. Herod Archelaus został następcą ojca i był tak samo jak on okrutny dlatego Oktawian August pozbawił go władzy i skazał na banicję. Królem został Herod Antypas, o którym mówiłem przed chwilą.

Herod, który rządził przez większą część życia Jezusa, a także w okresie opisanym w Dziejach Apostolskich był właśnie Herod Antypas. Jego brat czyli Herod Archelaus stracił władzę, a Rzymianie ustanowili nad Judeą swój nadzór w postaci namiestnika. Herod Antypas dalej jednak był władcą Galilei. To właśnie on ożenił się z Herodiadą, żoną swojego brata. A gdy go za to krytykował Jan Chrzciciel kazał go uwięzić, a potem zabić. Gdy przed Piłata, czyli rzymskiego namiestnika przyprowadzono Jezusa, nie za bardzo chciał go sądzić. Ucieszył się więc, gdy się dowiedział, że Jezus jest z Galilei i odesłał go do Heroda Antypasa. W Łukasza 23:7 czytamy, że gdy Piłat dowiedział się “że jest poddanym Heroda, odesłał go do Heroda, który w tych dniach był właśnie w Jerozolimie”.

W ten sposób omówiliśmy 6 synów Heroda Wielkiego. Pierwszy trzech kazał zabić sam ojciec. Czwarty zwany Herodem bez ziemi lub Herodem Filipem jest znany tylko jako pierwszy mąż Herodiady i ojciec Salome. Piąty to Herod Archelaus, który panował gdy rodzice Jezusa wrócili z Egiptu, ale ponieważ był tak okrutny jak jego ojciec Oktawian August skazał go na wygnanie. Najważniejszy jest więc szósty syn, czyli Herod Antypas, o którym Biblia wspomina wielokrotnie. Wnukami Heroda Wielkiego zajmę się w następnym odcinku.

Hiszpańskie Historie:
https://www.spreaker.com/show/hiszpanski

Historia wg Dzieci (historia Polski dla Dzieci):
https://historiawgdzieci.pl/podkast/lista

Tego dnia (historyczne rocznice na każdy dzień):
https://historiawgdzieci.pl/tego-dnia/lista