Dzisiaj ostatni odcinek poświęcony kalendarzowi księżycowemu, którym posługiwano się w czasach biblijnych, a który jest używany do dzisiaj do obliczania pewnych świąt ruchomych. Dzisiaj ostatnie 4 miesiące czyli: Kislew, Tebet, Szebat oraz Adar i We-Adar.

Kislew był dziewiątym miesiącem w kalendarzu religijnym, a trzecim w kalendarzu świeckim. Ten miesiąc przypada na nasz listopad i grudzień. Było wtedy bardzo zimno. W księdze Jeremiasza rozdziale 36 czytamy o tym jak Jeremiasz spisał swoją księgę, a potem Baruch jego sekretarz ją odczytywał. Tego dnia księga została odczytana trzy razy. W Jeremiasza 36:22 czytamy: “A król mieszkał wtedy w pałacu zimowym, był bowiem miesiąc dziewiąty i ogień płonął przed nim na palenisku”. Był miesiąc dziewiąty czyli Kislew i było zimno. Król grzał się przy ogniu. Czytano mu księgę Jeremiasza, a król zaraz wrzucał do ognia przeczytany fragment.

O tym zimnie wspomniano też w księdze Ezdrasza. Ostatnie rozdziały tej księgi mówią o przybyciu Ezdrasza. Dowiedział się on, że Izraelici brali sobie żony z okolicznych ludów, a dzieci z tych związków nie mówią po hebrajsku. Ezdrasz zorganizował więc zgromadzenie, o którym czytamy w Ezdrasza 10:9: “Zgromadzili się zatem w ciągu trzech dni wszyscy mężczyźni z Judei i Beniamina w Jeruzalemie, a było to dwudziestego dnia dziewiątego miesiąca. Cały lud usiadł na dziedzińcu świątyni Bożej, drżąc z przejęcia się tą sprawą i z powodu deszczów”.

Zauważmy, że ludzie drżeli także z powodu zimnych deszczów. W wersecie 13 tego rozdziału czytamy słowa ludzi do Ezdrasza: “ludu tu dużo i jest pora deszczowa, więc nie można stać na dworze; nie jest to także sprawa do załatwienia w jeden lub dwa dni”. Postanowiono więc, że Izraelici mają odprawić te żony z innych ludów do 1 Nisan. Przypomnijmy, że był miesiąc dziewiąty, a oni mieli je odprawić do miesiąca pierwszego. Dano im więc trzy miesiące.

O tym miesiącu wspomniano także w Ewangelii Jana 10:22. Czytamy tam: “Obchodzono wtedy w Jerozolimie uroczystość poświęcenia świątyni. Była zima”. Chodzi tutaj o święto znane dzisiaj jako święto Chanuka. 25 Kislew 167 p.n.e. Grecy złożyli w świątyni w Jerozolimie ofiary dla Zeusa. Trzy lata później także 25 Kislew 164 p.n.e. Żydzi oczyścili świątynię i ponownie ją poświęcili. Działo się to wszystko w czasach Machabeuszy znanych też jako Hasmoneusze, a jest opisane między innymi w księgach 1 i 2 Machabejskiej. Można te księgi znaleźć w Bibliach katolickich.

Tebet był dziesiątym miesiącem w kalendarzu religijnym i czwartym w kalendarzu świeckim. Przypada na nasz grudzień i styczeń. Nazwa pochodzi z Babilonu i oznacza “błoto” lub “błotnisty miesiąc”. Był to dalej jak poprzedni miesiąc Kislew miesiąc deszczów. W tym miesiącu, czyli w miesiącu Tebet zdarzają się opady śniegu. W 2 Samuela 23:20 czytamy o Benajaszu: “On też, gdy pewnego razu spadł śnieg, zstąpił do dołu i zabił tam lwa”. Biblia w tym miejscu nie podaje, że był to miesiąc Tebet, ale to, że spadł wtedy śnieg jest dość pewną wskazówką.

Ten miesiąc pojawia się także w księdze Estery. Czytamy tam: “Estera zaś została zabrana do króla Achaszwerosza do pałacu królewskiego w dziesiątym miesiącu, to jest w miesiącu Tebet, w siódmym roku jego panowania” (Estery 2:16). Tradycja żydowska dodaje, że było to 1 Tebet. Ten miesiąc jest też związany z Septuagintą czyli tłumaczeniem Biblii na język grecki. Wg tradycji 24 Tebet w trzecim wieku p.n.e. Żydzi rozpoczęli tłumaczenie, a zakończyli po wielu latach i przedstawili je królowi Egiptu Ptolemeuszowi II 8 Tebet.

Szebat był jedenastym miesiącem w kalendarzu religijnym, a piątym w kalendarzu świeckim. Zwykle przypada on gdzieś od połowy stycznia do połowy lutego. 15 Szebat przypada swego rodzaju święto Tu bi-szwat. Ten dzień oznacza koniec zimy i początek wiosny. 15 Szebat nazywa się nowym rokiem drzew. Współcześnie jest to dzień, w którym dzieci i młodzież sadzą drzewa. Co jeszcze wydarzyło się w jedenastym miesiącu, miesiącu Szebat?

W księdze Powtórzonego Prawa 1:3 czytamy: “W czterdziestym roku, pierwszego dnia jedenastego miesiąca Mojżesz powiedział synom izraelskim wszystko, co mu Pan dla nich nakazał”. Innymi słowy Mojżesz zaczął powtarzać prawo Izraelitom w czterdziestym roku, czyli tuż przed wejściem do ziemi obiecanej. Wygląda na to, że przeczytał im całe prawo 1 Szebat. Z kolei prorok Zachariasz miał kilka wizji. Drugą dostał właśnie w miesiącu Szebat. W Zachariasza 1:7 czytamy: “dwudziestego czwartego dnia jedenastego miesiąca - jest to miesiąc Szebat - w drugim roku Dariusza doszło Zachariasza, syna Berechiasza, syna Iddo, proroka, słowo Pana tej treści”.

Adar jest dwunastym miesiącem w kalendarzu religijnym, a szóstym w świeckim. Ten miesiąc jest często wspominany w księdze Estery. Już w Estery 3:7 czytamy: “W miesiącu pierwszym, to jest w miesiącu Nisan, w dwunastym roku panowania króla Achaszwerosza rzucono w obecności Hamana "pur", to znaczy los co do każdego dnia i każdego miesiąca, i los padł na trzynasty dzień dwunastego miesiąca, to jest miesiąca Adar”. Tak więc los czyli “pur” padł na 13 Adar. W tym dniu miano wymordować Żydów w całym imperium perskim. Co się wtedy wydarzyło?

W księdze Estery 9:1 czytamy: “W dwunastym miesiącu, to jest w miesiącu Adar, trzynastego dnia, gdy rozkaz królewski i jego ustawa miały być wykonane, a wrogowie Żydów spodziewali się wziąć górę nad nimi, nastąpiła odmiana taka, że Żydzi wzięli górę nad tymi, którzy ich nienawidzili”. Jak mówi księga Estery, Żydom pozwolono się bronić, a ponieważ prawą ręką króla był Żyd Mordechaj nazywany też Mardocheuszem to władcy prowincji poparli Żydów. Tak więc zagłada Żydów przemieniła się w zagładę ich wrogów.

W ten sposób narodziło się święto Purim od słowa Pur czyli los. To święto jest obchodzone 14 Adar czyli dzień po tym dniu zagłady, która nie doszła do skutku. Jak pewnie jednak pamiętacie co parę lat jest dodawany miesiąc przestępny nazywany We-Adar, co znaczy “drugi Adar”. Gdy rok ma trzynaście miesięcy święto Purim wypada w 13 miesiącu czyli miesiącu We-Adar. Gdy jest normalny rok święto to wypada 14 Adar.

Na dzisiaj to już wszystko. Nie omówiłem wszystkich wydarzeń, które przypadały na różne miesiące. Przypominam też, że nie wszystkie daty są pewne. Ja np. mam wątpliwości do dat typu, że Mojżesz urodził się 7 Adar i zmarł także 7 Adar. Wiele dat przekazuje tradycja czyli pisma rabiniczne. Tak sobie myślę, że nie ma chyba potrzeby dokładniejszego omówienia tych miesięcy. Nagrałem trzy audycje, w każdej z nich są omówione cztery miesiące.

Podsumowując omówione dzisiaj miesiące. Kislew był zimnym miesiącem deszczów. Król Jojakim spalił księgę Jeremiasza, Ezdrasz trzymał Izraelitów na deszczu z powodu żon, a w czasach Machabeuszów odbito i poświęcono ponownie świątynię, co do dzisiaj Żydzi świętują 25 Kislew jako święto Chanuka. Miesiąc Tebet także był miesiącem deszczu, a czasami nawet śniegu. W tym miesiącu Estera została królową. W tym miesiącu rozpoczęto i zakończono pracę nad Septuagintą. Miesiąc jedenasty nazywa się Szebat. Jest to miesiąc sadzenia drzew. W tym miesiącu Mojżesz powtórzył Izraelitom całe prawo przed wejściem do ziemi obiecanej. Miesiąc dwunasty to Adar, a w roku przestępnym jest jeszcze miesiąc trzynasty We-Adar czyli drugi Adar. 14 Adar lub w roku przestępnym 14 We-Adar jest święto Purim upamiętniające wydarzenia z księgi Estery.

A król mieszkał wtedy w pałacu zimowym, był bowiem miesiąc dziewiąty i ogień płonął przed nim na palenisku (Jeremiasza 36:22)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Jeremiasza/36/22

Zgromadzili się zatem w ciągu trzech dni wszyscy mężczyźni z Judei i Beniamina w Jeruzalemie, a było to dwudziestego dnia dziewiątego miesiąca. Cały lud usiadł na dziedzińcu świątyni Bożej, drżąc z przejęcia się tą sprawą i z powodu deszczów (Ezdrasza 10:9)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Ezdrasza/10/9

Obchodzono wtedy w Jerozolimie uroczystość poświęcenia świątyni. Była zima (Jana 10:22)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Jana/10/22

A Benaja, syn Jehojady, mąż dzielny, który dokonał wielu czynów, pochodził z Kabseel. Zabił on obu synów Ariela z Moabu. On też, gdy pewnego razu spadł śnieg, zstąpił do dołu i zabił tam lwa (2 Samuela 23:20)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/23/20

Estera zaś została zabrana do króla Achaszwerosza do pałacu królewskiego w dziesiątym miesiącu, to jest w miesiącu Tebet, w siódmym roku jego panowania (Estery 2:16)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Estery/2/16

W czterdziestym roku, pierwszego dnia jedenastego miesiąca Mojżesz powiedział synom izraelskim wszystko, co mu Pan dla nich nakazał (Powtórzonego Prawa 1:3)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/5-Ksiega-Mojzeszowa/1/3

Dwudziestego czwartego dnia jedenastego miesiąca - jest to miesiąc Szebat - w drugim roku Dariusza doszło Zachariasza, syna Berechiasza, syna Iddo, proroka, słowo Pana tej treści (Zachariasza 1:7)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Zachariasza/1/7

W miesiącu pierwszym, to jest w miesiącu Nisan, w dwunastym roku panowania króla Achaszwerosza rzucono w obecności Hamana "pur", to znaczy los co do każdego dnia i każdego miesiąca, i los padł na trzynasty dzień dwunastego miesiąca, to jest miesiąca Adar (Estery 3:7)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Estery/3/7

W dwunastym miesiącu, to jest w miesiącu Adar, trzynastego dnia, gdy rozkaz królewski i jego ustawa miały być wykonane, a wrogowie Żydów spodziewali się wziąć górę nad nimi, nastąpiła odmiana taka, że Żydzi wzięli górę nad tymi, którzy ich nienawidzili (Estery 9:1)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Estery/9/1