Dziś chciałbym wam opowiedzieć o Achitofelu. Prawdopodobnie mało kto wie kim on był, jaką pełnił funkcję. A nawet ci którzy to wiedzą prawdopodobnie zdziwią się gdy usłyszą co wspólnego ma Achitofel z Judaszem albo z Batszebą. Ale nie wybiegajmy naprzód.

Achitofel był doradcą króla Dawida. Jak bardzo ceniono jego mądrość wyjawia Księga 2 Samuela 16:23. Czytamy tam: "A każda rada Achitofela, jakiej w tym czasie udzielał, znaczyła tyle samo, co wyrocznia Boża; tyle znaczyła każda rada Achitofela zarówno u Dawida, jak u Absaloma". Przez wiele lat jego rady się zawsze sprawdzały. Traktowano go więc jak wyrocznię. Tradycja żydowska twierdzi, że z tego powodu popadł w pychę.

Co wiemy o Achitofelu? Mieszkał w miejscowości Gilo. Miejscowość ta znajdowała się na terytorium Judy pomiędzy Jerozolimą, a Hebronem. Dawid miał oddział 30 najlepszych wojowników. Wśród nich był "Eliam, syn Achitofela z Gilo" (2 Samuela 23:34). Tak więc Achitofel był doradcą króla, a jego syn Eliam był jednym z najlepszych wojowników. Później Dawid związał się z kimś jeszcze z rodziny Achitofela.

Pewnego dnia Dawid zobaczył ze swego tarasu na dachu piękną kobietę, która się kąpała. Kim ona była? W 2 Samuela 11:3 czytamy: "Dawid posłał, aby się czegoś dowiedzieć o tej kobiecie. Powiedziano mu: Jest to Batszeba, córka Eliama, żona Uriasza Chetejczyka". Eliam był synem Achitofela, tak więc Batszeba była wnuczką tego doradcy króla. Jak pewnie wiecie Dawid związał się z Batszebą. Mieli romans, a ona zaszła w ciążę. Dawid doprowadził do śmierci jej męża.

Czytałem wam już fragment z 2 Samuela 23 rozdziału. Mowa tam o 30 najlepszych wojownikach Dawida. Jednym z nich był właśnie Eliam, syn Achitofela, a ojciec Batszeby. Kto jeszcze był wśród tych 30 najlepszych wojowników? Był tam także Uriasz Hetyta, mąż Batszeby. Możemy sobie wyobrazić, że Eliam i Uriasz walczyli ramię w ramię. Tak rodzi się męska przyjaźń. Później Uriasz ożenił się z córką swojego przyjaciela Eliama. Gdy Dawid doprowadził do jego śmierci Uriasz walczył pod Rabbą Amonicką. Wysłano go pod mury na pewną śmierć. Być może widział to jego towarzysz Eliam. Jaki to mogło mieć wpływ na Achitofela, ojca Eliama i dziadka Batszeby?

Doradca króla był osobą zaufaną. Kimś na kim król polegał. Myślę, że moglibyśmy użyć słowa przyjaciel. Niestety zbuntował się syn Dawida Absalom. Jak się wtedy zachował Achitofel? W 2 Samuela 15:12 czytamy: "Posłał też Absalom w czasie składania ofiar rzeźnych po Achitofela Gilończyka, doradcę Dawidowego, z jego rodzinnego miasta Gilo. W ten sposób spisek się wzmógł i coraz więcej ludzi przystawało do Absaloma". Dlaczego Achitofel przystał do Absaloma przeciwko Dawidowi?

Biblia tego nie wyjawia. Być może chodziło o jego wnuczkę, Batszebę. Być może Achitofel wiedział o tym co zrobił Dawid. Mógł mu o tym opowiedzieć jego syn Eliam, który także prawdopodobnie walczył z mężem Batszeby pod Rabbą. Ktoś może jednak powiedzieć, że zabicie Uriasza i późniejszy ślub Batszeby z Dawidem był na rękę jej dziadkowi Achitofelowi. Batszeba urodziła Dawidowi drugiego syna Salomona (pierwszy zmarł krótko po urodzeniu) i to właśnie on został królem po Dawidzie. Pamiętajmy jednak, że w tamtym jednak momencie nic na to nie wskazywało. Dawid nie wyznaczył wtedy swojego następcy. Wszystko wyglądało na to, że będzie nim Absalom, który doprowadził do śmierci swojego starszego brata czyli Amona.

Być może Achitifel miał za złe to co Dawid zrobił mężowi Batszeby, towarzyszowi jego syna. Niezależnie od tego jak było Achitofel zdradził Dawida. Jaką radę dał Absalomowi? W 2 Samuela 16:21 czytamy: "Idź do nałożnic twojego ojca, które pozostawił, aby pilnowały domu. Gdy cały Izrael się dowie, że okryłeś się u swojego ojca niesławą, okrzepną ręce wszystkich twoich zwolenników". Dlaczego to była dobra rada?

Kiedy mówię, że to była dobra rada, nie mam na myśli, że była dobra pod względem moralnym. Była to dobra rada pod względem politycznym. Ludzie mogli sobie myśleć, że Dawid dojdzie do porozumienia ze swoim synem. Wtedy wszyscy, którzy poparli Absaloma znaleźliby się w trudnej sytuacji. Absalom posłuchał jednak Achitofela i na oczach wszystkich wszedł do namiotu z nałożnicami swojego ojca Dawida. W ten sposób pokazał, że nie będzie porozumienia ze swoim ojcem.

Z tym wydarzeniem Biblia łączy dwa proroctwa. Po pierwsze prorok Natan zapowiedział, że chociaż Dawid w ukryciu współżył z Batszebą to za karę ktoś weźmie jego żony i będzie z nimi współżył na oczach wszystkich. Absalom za radą Achitofela na oczach wszystkich wszedł do namiotu z żonami króla Dawida. Czy Achitofel słyszał to proroctwo i teraz wcielił je w życie? Trudno powiedzieć. Ale jakie drugie proroctwo Pismo Święte łączy z tą sprawą?

Psalm 41:10 (w innych przekładach 9) mówi o bliskim przyjacielu, który wspólnie jadł przy stole z autorem tego psalmu. I właśnie ten bliski przyjaciel zdradził Psalmistę, którym był Dawid. Wielu biblistów myśli, że mowa tutaj właśnie o Achitofelu. Był on bliskim doradcą Dawida. Król uważał go za przyjaciela. Spożywanie wspólnych posiłków uważano za dowód przyjaźni. Dla Dawida musiało to być szokiem, że ktoś, kto przez całe dziesięciolecia wspólnie jadł z nim posiłki, zdradził go.

Właśnie ten fragmentu psalmu zacytował Jezus. Najpierw powiedział, że jeden z 12 apostołów go zdradzi. Później wypowiedział słowa zapisane w Ewangelii Jana 13:18: “Nie o was wszystkich mówię; Ja wiem, których wybrałem; lecz niech się wypełni Pismo: Ten, kto spożywa chleb mój, podniósł na mnie piętę swoją”. Tak więc Achitofel miał być takim pierwowzorem Judasza. Achitofel zdradził Dawida, a Judasz potomka Dawida - Jezusa. Stało się to pomimo tego, że razem spożywali pokarm.

To podobieństwo to nie tylko kwestia zdrady, ale także rodzaju śmierci. Jak już mówiłem Achitofel poradził Absalomowi, aby na oczach wszystkich ludzi współżył z nałożnicami ojca. Później zaproponował, że wyruszy od razu za Dawidem i go pokona gdy jest jeszcze słaby. Czytamy o tym w 2 Samuela rozdziale 17. Jednak Dawid wysłał swojego innego doradcę Chuszaja, aby udawał, że też przeszedł na stronę Absaloma. Chuszaj dał przeciwną radę. Powiedział, że trzeba najpierw zgromadzić dużo sił i dopiero potem uderzyć na Dawida. Dało to czas uciekającemu królowi. A co się stało z Achitofelem?

W 2 Samuela 17:23 czytamy: “Gdy Achitofel widział, że jego rada nie została wykonana, osiodłał swojego osła i ruszył do swojego domu w mieście rodzinnym. Potem rozporządził swoim domem i powiesił się. Gdy umarł, pochowano go w grobie jego ojca”. Wiele wieków później powiesił się także Judasz. Achitofel więc rzeczywiście bardzo pasuje do tego późniejszego zdrajcy. Tak zmarł człowiek, którego słowa traktowano jak wyrocznię Bożą. Czy był on jedyną mądrą osobą w swojej rodzinie?

Przypomnę, że znamy jego syna Eliama, który był wojownikiem oraz wnuczkę Batszebę i właśnie nią chciałbym się teraz zająć. Ostatni rozdział księgi Przysłów, czyli rozdział 31 zaczyna się od zdania: “Słowa Lemuela, których go uczyła matka”. Nie wiemy kim był ten król Lemuel, ale niektórzy bibliści wskazują na Salomona. Jeżeli to prawda to matką Lemuela była Batszeba. Tak więc ten ostatni rozdział księgi Przysłów to słowa Batszeby do młodego Salomona. Wielu pamięta ją jako piękną kobietę, którą zobaczył król Dawid, ale wygląda na to, że była również bardzo mądra jak jej dziadek Achitofel.

A każda rada Achitofela, jakiej w tym czasie udzielał, znaczyła tyle samo, co wyrocznia Boża; tyle znaczyła każda rada Achitofela zarówno u Dawida, jak u Absaloma (2 Samuela 16:23)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/16/23

Elipelet, syn Achasbaja z Maaka, Eliam, syn Achitofela z Gilo (2 Samuela 23:34)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/23/34

Dawid posłał, aby się czegoś dowiedzieć o tej kobiecie. Powiedziano mu: Jest to Batszeba, córka Eliama, żona Uriasza Chetejczyka (2 Samuela 11:3)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/11/3

Posłał też Absalom w czasie składania ofiar rzeźnych po Achitofela Gilończyka, doradcę Dawidowego, z jego rodzinnego miasta Gilo. W ten sposób spisek się wzmógł i coraz więcej ludzi przystawało do Absaloma (2 Samuela 15:12)
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/15/12

Wtedy Achitofel rzekł do Absaloma: Idź do nałożnic twojego ojca, które pozostawił, aby pilnowały domu. Gdy cały Izrael się dowie, że okryłeś się u swojego ojca niesławą, okrzepną ręce wszystkich twoich zwolenników.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/16/21

Nawet przyjaciel mój, któremu zaufałem, Który jadł mój chleb, Podniósł piętę przeciwko mnie.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Psalmow/41/10

Nie o was wszystkich mówię; Ja wiem, których wybrałem; lecz niech się wypełni Pismo: Ten, kto spożywa chleb mój, podniósł na mnie piętę swoją.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ewangelia-Jana/13/18

Gdy Achitofel widział, że jego rada nie została wykonana, osiodłał swojego osła i ruszył do swojego domu w mieście rodzinnym. Potem rozporządził swoim domem i powiesił się. Gdy umarł, pochowano go w grobie jego ojca.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/2-Ksiega-Samuela/17/23

Słowa Lemuela, króla Massy, których go uczyła jego matka.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Przypowiesci-Salomona/31/1