Daktilo1984 özel yayınında Aybike Boyacıoğlu, Dr. Caner Gerek'e toplum refahının nasıl ölçüldüğünü ve Türkiye'nin endekslerde yerini soruyor. -- Kaliteyi ölçmek oldukça zordur ve kaliteyi dolaylı yoldan ölçmek için kullandığımız proxyler (vekil değişkenler) yeterince güçlü temsiliyete sahip değilse yanlış sonuçlar çıkarılmasına yol açacaktır. Türkiye’nin yüksek enflasyona maruz kalmaya başladığı 2021 yılı sonundan itibaren fiyatlar ve ücretler farklı oranlarda artarken bu artışlar farklı kesimler için farklı gelir seviyelerine ulaşmalarına yol açmıştır. Özellikle eğitimli orta sınıfın görece daha eğitimsiz kesimle benzer ya da daha düşük gelir elde ettiği bir dönem ortaya çıkmıştır. Bu durum eğitime değer verilmediğine dair anlayışın yaygınlaşmasına yol açmakta. Eğitimli olmaya değer vermeyen ülkelerin refah seviyesinde sürdürülebilir bir artış beklemek ise hayal olmaktan öteye geçemeyecektir. Eğitim alanında olumlu tarafta ise okul öncesi eğitimde Türkiye’nin ilerlemeler sağladığı görülmekte. Okul öncesi eğitim ile erken bilişsel gelişim, çocukların sosyalleşme kabiliyetlerindeki artış, yaratıcılık ya da duygusal gelişimlerinin sağlanması ileriki yıllarda alacakları diğer temel eğitimler için oldukça kritik önemde. Sonuç olarak Türkiye, son on yılda refah açısından oldukça gerilere düşmüş durumda. Özgürlükleri baskılayan kurumları ve o kurumların varlığında vatandaşlarının kendi potansiyelini gerçekleştirememesiyle aslında son on yıl da geçmişteki birçok on yıl gibi kayıp yıllar olarak adlandırılabilecek bir dönem yaşadık. Bu kayıp yıllar ülkenin kendi potansiyelini gerçekleştirememesiyle sonuçlanırken çözüm ise demokrasinin geliştirildiği, liberal kurumların güçlendirildiği ve böylece vatandaşların kendi potansiyelini gerçekleştirmesinin önünde bir bariyer olan dışlayıcılığın kaybolduğu, kamunun piyasaya olan müdahalelerini azaltıp rekabetçi piyasa koşullarını sağladığı bir yapıya dönüşüm. Bu dönüşüm hiç kolay olmadığı gibi buna dair niyetin olmaması da Türkiye’nin toplumsal refah ve özgürlükler açısından kaçınılmaz şekilde geriye gitmesi ile sonuçlanmakta. Şunu da söylemek gerekir ki bu niyetin varlığı önemli olmakla birlikte toplumun da bu niyete güven ve öngörülebilirliğin sağlanması için ikna olması gerekir. Tüm bu nedenlerle son derece kutuplaşmış bir Türkiye’de, yakın zamanda başarıyla sonuçlanacak bir dönüşüm hareketi beklemek fazlasıyla hayal olacaktır.