Suriye’deki görevi süresince Araplara ve Siyonist Yahudilere (bilhassa Filistin’deki) yönelik uyguladığı sert politikalarla bilinen Cemal Paşa’nın Ermeni tehcirindeki rolü tartışma konusu olagelmiştir. Bilhassa son dönemde Cemal Paşa’nın Ermenilerin tehciri ve imhası sürecinde İttihat ve Terakki oluşumu ve ardından bu partinin iki temel direği Enver ve Talat’tan farklı olarak aktif rol oynamadığı; tam tersine bu süreçte Ermenilere, otoritesi ve gücü el verdiği ölçüde yardımlarda bulunduğu hattâ bu yardımları gerçekleştirebilmek adına İstanbul’daki merkezî hükümet ve İttihat ve Terakki Merkez-i Umumisi mensupları ile karşı karşıya bile geldiği gibi hususlar üzerine önemli çalışmalar yapılmıştır.

Ümit Kurt ve Mert Kayhan Tarih Konuşmaları'nın bu bölümünde hem bu iddiayı sorguluyor hem de kolektif şiddet faili olarak Cemal Paşa’nın failliğinin nasıl bir bağlama ve durumsallığa tekabül ettiğini tartışıyor.